แมวกับพาราเซตามอล อันตรายถึงตาย!!

แมวกับพาราเซตามอล อันตรายถึงตาย!!

“ถ้าน้องแมวป่วย มีไข้ สามารถป้อนยาพาราเซตามอลให้กินก่อน แล้วค่อยพามาหาหมอได้หรือไม่ ?”…นี่อาจเป็นคำถามที่หลายคนสงสัย และมักจะถามสัตวแพทย์กันบ่อย ๆ ซึ่งคำถามนี้ก็อาจทำเอาสัตวแพทย์สะดุ้งโหยง เพราะจริง ๆ แล้ว ยาพาราเซตามอล นอกจากจะไม่มีผลในการรักษาอาการป่วยของแมวแล้ว ยังมีโอกาสจะเป็นพิษกับแมวได้ง่ายอีกด้วย

ทั้งนี้ ยาพาราเซตามอล เป็นยาสามัญประจำบ้านที่มีสรรพคุณแก้ปวดและลดไข้ ที่เป็นที่รู้จักของคนทั่วไป และมักจะมีติดบ้านไว้เสมอ เพราะสามารถซื้อหาได้ง่ายและสะดวก โดยไม่ต้องมีใบสั่งจ่ายยาจากแพทย์ ซึ่งจากความง่ายและสะดวกนี่เอง ที่ทำให้เจ้าของสัตว์เลี้ยงหลาย ๆ ท่านพลิกแพลงนำเอายานี้มาใช้รักษาอาการป่วยไข้สัตว์เลี้ยงของตนเอง เพราะเข้าใจว่าจะได้ผลดีเช่นเดียวกัน

อย่างไรก็ดี คงต้องขอเรียนให้ทราบว่าความเข้าใจดังกล่าวนี้ เป็นความเข้าใจที่ผิดมหันต์ เหตุผลก็คือ ในร่างกายของสัตว์เลี้ยง โดยเฉพาะน้องแมว จะมีกลไกในการเปลี่ยนแปลงยาตัวนี้ ไม่เหมือนกับในร่างกายของคน ก็เลยทำให้เกิดความเป็นพิษขึ้น กล่าวคือ โดยปกติ ในร่างกายคนและสัตว์ที่ได้รับยาพาราเซตามอลในขนาดปกติ จะมีการเปลี่ยนแปลงยาพาราเซตามอล (1) ผ่านทางกระบวนการ A และ B ไปเป็นสารเมตาโบไลท์ชนิดที่ 2 และ 3 ซึ่งไม่เป็นอันตราย สามารถขับทิ้งได้

แต่น้องแมวเป็นสัตว์ที่มีข้อจำกัดในการเปลี่ยนแปลงยาผ่านทางกระบวนการ A และ B เลยทำให้มีการเปลี่ยนแปลงยาผ่านทางกระบวนการ C มากขึ้น ซึ่งในกระบวนการเปลี่ยนแปลงยาแบบ C นี้จะทำให้ได้สาร NAPQI (4) ที่มีความเป็นพิษต่อเซลล์เกิดขึ้นมาได้ แถมน้องแมวยังเปลี่ยนสาร 4 ไปเป็นสาร 5 ได้ช้าอีกด้วย ก็เลยทำให้สารพิษ 4 คั่งมากขึ้นเรื่อย ๆ

ทีนี้เรามาดูกันว่าสาร 4 ทำอะไรกับร่างกายน้องแมวบ้าง สารตัวนี้เมื่อเกิดขึ้นจะมีผลทำลายเซลล์ของตับ แถมยังทำให้เม็ดเลือดแดงเปลี่ยนไปอยู่ในรูปที่จับออกซิเจนไม่ได้ (methemoglobin) ซึ่งทั้งสองภาวะนี้เป็นอันตรายต่อตัวของน้องแมวเป็นอย่างมาก เพราะอาจทำให้เกิดภาวะตับวาย หรือเกิดภาวะเลือดขาดออกซิเจน และเสียชีวิตในที่สุด

ทั้งนี้ พบว่า แมวที่รับประทานยาพาราเซตามอลไป มักจะมีอาการซึม อ่อนแรง หายใจลำบาก เหงือกเป็นสีเข้มคล้ำแทนที่จะเป็นสีชมพูตามปกติ และยังพบว่ามีอาการหน้าบวมด้วย ฯลฯ ซึ่งความรุนแรงของอาการ ก็ขึ้นกับปริมาณของยาที่ได้รับไปด้วย ซึ่งก็มีรายงานว่า แมวสามารถเกิดพิษได้ แม้ได้รับยาพาราเซตามอลเพียงแค่ 10 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม (สมมติว่าน้องแมวหนัก 5 กิโลกรัม ถ้ากินแค่เศษ 1 ใน 10 ส่วนของยาพาราเซตามอลขนาด 500 มิลลิกรัม ก็เกิดความเป็นพิษได้แล้ว ) และความเป็นพิษที่กล่าวมานี้ ถือเป็นภาวะเร่งด่วน ควรพาน้องแมวไปพบสัตวแพทย์ทันที

เมื่อรู้อย่างนี้แล้ว ก็ควรระมัดระวังอย่างมากในการใช้ยากับเจ้าเหมียว และไม่ควรนำยาคนมาใช้กับสัตว์เลี้ยงจะดีที่สุดจ้า

Cr.โรงพยาบาลสัตว์ ม.เกษตรฯ, หมอเสลภูมิ, cat health

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องที่ต้องการถูกทำเครื่องหมาย *